مصرف زعفران به چه میزان مجاز و برای چه کسانی مضر است؟
مصرف زعفران به چه میزان مجاز و برای چه کسانی مضر است؟
زعفران با داشتن خاصیت طعم دهندگی و تزئینی غذا و نیز با خواص فراوان، همواره مورد توجه بسیاری از افراد قرار دارد. این ادویه با ارزش، نشاط آور بوده و از نظر سنتی دارای طبع گرم و خشک میباشد. جالب است بدانید مصرف زعفران بهواسطه خواص آن در صنایع غذایی، شیرینیپزی، داروسازی و نساجی نیز مرسوم است. با این حال برخی از افراد بهمنظور رنگ دادن غذا از رنگهای موجود در بازار و یا عطاریها استفاده میکنند. این افراد بایستی از هم اکنون نسبت به تغییر روش خود اقدام نمایند چرا که رنگ شبیه زعفران بدون تردید رنگ شیمیایی غیر مجاز بوده و در سرطانزا بودن آن شکی وجود ندارد. علاوه بر این به دلیل موارد فراوان تقلب در زعفران و اثرات منفی مصرف این نوع محصول، بایستی در خرید نهایت دقت را بکار برد.
روشهای مصرف زعفران
- دم کردن زعفران، اولین و عمومیترین روش:
برای دم کردن زعفران بایستی آنرا در آب جوش ریخته و حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به آن استراحت داد تا طعم و رنگ زعفران وارد آب شود. فراموش نکنید بهمنظور جلوگیری از سرد شدن آب، مخلوط آب و زعفران را بر روی شعله ملایم قرار داده و یا آنرا درون ظرفی ایزوله از محیط، مانند فلاسک بریزید. برای نتیجهگیری بهتر، قبل از ریختن زعفران در آب جوش باید نسبت به سابیدن آن در هاونهای سنگی کوچک اقدام نمود. توجه کنید که سابیدن زعفران با هاونهای فلزی و یا با سرعت زیاد ممکن است باعث سوختن زعفران و کاهش کیفیت آن گردد.
- استفاده از یخ:
در این روش زعفران تهیه شده را درون ظرفی (ترجیحا شیشهای) ریخته و قالبهای کوچک یخ را بر روی آن بگذارید. با آب شدن آرام یخ در دمای محیط، رنگ و عطر زعفران به آب منتقل میگردد. استفاده از این روش، به دلیل جذب مقدار بیشتری از عطر و طعم زعفران بیشتر توصیه میگردد.
- استفاده از گرد زعفران:
مصرف زعفران با استفاده از گرد آن نیز در برخی موارد مرسوم است. یکی از این موارد تهیه مخلوط مخصوص تنظیم عادات ماهیانه خانمها میباشد که برای این منظور بایستی نیم گرم گرد زعفران را با نیم گرم تارتارات آهن و پتاسیم و ۲ گرم پودر دارچین مخلوط نمود. برای تهیه گرد زعفران، آن را بایستی درون فر با دمای ۲۵ درجه خشک نموده و آن را پس از آسیاب کردن، از الک بسیار ریز رد کرد تا گرد نرمی بهدست آید.
تهیه تنتور زعفران (یا تنطور زعفران) برای مصارف دارویی
تنتور در واقع مایعی است که از تاثیر الکل یا اتر بر جوهر مواد گیاهی یا حیوانی یا معدنی بهدست میآید. برای تهیه تنتور زعفران، یک گرم زعفران سابیده شده را با ۱۰ گرم الکل سفید ۸۰ درجه مخلوط نموده و در ظرف شیشهای بریزید. این ظرف را بایستی در محیطی تاریک قرار داده و به مدت دو هفته، هر روز آن را تکان داد. پس از آن محلول حاصل را صاف نمایید. میزان مصرف تنتور زعفران حدود ۱۵ قطره در روز میباشد. از خواص تنتور زعفران میتوان به خاصیت ضد اسهالی آن اشاره کرد. همچنین از این ماده در بیماریهای پوستی مخصوصا در شستشوی زرد زخم استفاده میشود.
مقدار مجاز مصرف زعفران
میزان مجاز مصرف زعفران در هر ماه برای هر نفر ۳ گرم میباشد. این میزان معادل مصرف روزانه یک دهم گرم زعفران خواهد بود. رعایت سقف تعیین شده میتواند بهرهگیری حداکثری از خواص زعفران را به همراه داشته باشد. این در حالی است که مصرف بیش از ۵ گرم آن در ماه برای هر فرد مضر بوده و ممکن است عوارضی در پی داشته باشد.
در مواردی که زعفران به عنوان دارو مصرف میگردد حداکثر مقدار مجاز یک گرم میباشد. مصرف بیش از ۳ گرم زعفران در یک وعده مضر بوده و خطراتی را به دنبال خواهد داشت. وجود «سافرانال» در زعفران (عطر دهنده زعفران) باعث سمیت آن در مصرف زیاد آن شده و عوارضی مانند سر درد، سرگیجه، بیحالی، استفراغ، اسهال خونی، خونریزی رحم، خونریزی بینی، لب و پلکها را به همراه دارد و حتی در برخی موارد به مرگ منتهی میشود.
مصرف زیاد زعفران علاوه بر موارد فوق باعث کاهش اشتها و اختلال حواس شده و برای کلیهها نیز مضر است.
مصرف زعفران برای چه کسانی مضر است؟
افرادی که شرایط زیر را دارند بهتر است از مصرف زعفران در حد مجاز نیز پرهیز نمایند:
- افراد چاق یا دارای اضافه وزن: به دلیل اشتها آور بودن زعفران، مصرف مداوم آن برای این افراد افزایش وزن را در پی خواهد داشت.
- افرادی که مشکل تعریق کف دست دارند در صورت مصرف زعفران, میزان تعریق کف دست آنها بیشتر میشود.
- خانمهای باردار در سه ماهه اول بارداری بایستی از مصرف زعفران خودداری کنند چرا که اینکار ممکن است به جنین صدماتی وارد نموده و حتی سقط جنین را در پی داشته باشد. سه ماهه اول بارداری دوران تشکیل اندامها بوده و از آن به دوران بحرانی بارداری یاد میشود.
- افرادی که بهدلیل شرایط خاص تمایل دارند افسرده باشند، با توجه به خاصیت نشاطآوری زعفران، نباید آنرا مصرف نمایند.
نگهداری از زعفران
زعفران را بایستی در ظروف فلزی یا شیشهای رنگی دربسته و در محیط تاریک، خشک و خنک نگهداری کرد. در صورت استفاده از ظروف پلاستیکی در مدت کوتاهی، مرغوبیت زعفران کاهش مییابد. درب ظرف حاوی زعفران بایستی بسته باشد چرا که اسانس آن قابلیت تبخیر شدن دارد و کاهش کیفیت محصول را در پی خواهد داشت.
در انتها مطالعه مقالات تشریح شده در مورد انواع زعفران و نیز نکات مهم در ارتباط با کشت زعفران را به شما پیشنهاد میکنیم.
منابع
برای تهیه مقاله فوق از مطالب برخی سایتها از جمله عصر ایران و پایگاه تحلیلی خبری نامه کمک گرفته شده است.