مروری بر انواع هرس, آفات و بیماریها و برداشت در باغ انگور
مروری بر انواع هرس, آفات و بیماریها و برداشت در باغ انگور
مجموعه اقدامات مهم در باغ انگور
بدون تردید مجموعه اقداماتی که به داشت و نگهداری درختان یک باغ مربوط میگردد دارای اهمیت فراوانی است. این اقدامات هم از نقطه نظر عمر درخت مطرح بوده و هم میزان برداشت و کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار خواهد داد. مهمترین مواردی که در این راستا مطرح میگردد هرس درخت و نیز مبارزه با آفات و بیماریها میباشد. در این مجال سعی داریم نکات مهم را در نگهداری و داشت باغ انگور مرور نماییم.
هرس باردهی انگور
باردهی و میزان محصول درخت انگور بهشدت به هرس آن وابسته است. در واقع هرس، از مهمترین اقداماتی است که در نگهداری یک باغ انگور بههیچ عنوان نباید از آن غافل شد چرا که در تولید محصول با کیفیت نقش تعیینکنندهای خواهد داشت. هرس باردهی در انگور به دو صورت هرس زمستانه و تابستانه انجام میگیرد.
هرس زمستانه
یکی از ضروریات باغ انگور دیم و آبی که همه ساله توسط کشاورزان صورت میگیرد هرس زمستانه درخت انگور است. بدون انجام این هرس، میزان محصول، بسیار کم و محصول تولیدی نیز ریز و دارای کیفیت پایینی خواهد بود. از این رو انجام هرس زمستانه در تمام باغات انگور ضروری است. در هرس زمستانه شاخههای یکساله بهشدت هرس میشوند و تنها دو الی ۳ جوانه بر روی این شاخهها باقی گذاشته میشود. البته میزان هرس در درختان مختلف متفاوت بوده و بسته به قدرت رشد و شرایط آبی درخت، بایستی میزان متفاوتی از شاخه بر روی درخت باقی بماند.
هرس تابستانه یا هرس سبز
این نوع هرس در فصل تابستان به منظور درشتتر شدن میوه صورت میگیرد و به هرس سبز نیز معروف است. در این هرس در تابستان و زمانی که میوهها هنوز ریز هستند ۳ تا ۴ بند بعد از آخرین خوشه میوه روی شاخه حذف میشود. با این کار رقابت بین بخش رویشی جدید و میوه در جذب مواد غذایی کم شده و دانههای انگور درشتتر میگردد.
آفات و بیماریهای درخت انگور
آفات و بیماریهای مختلف، رشد رویشی و زایشی درخت انگور را تحت تاثیر قرار میدهند و سبب کاهش رشد و عملکرد درخت میشوند. از این رو مباره با آفات و بیماریها نیز از اقدامات مهم در نگهداری باغ انگور میباشند.
آفات انگور
برخی از آفات درخت و یا بهطور کلی باغ انگور عبارتند از: زنجره مو، زنجرک مو، بالشتک مو، شپشک آردآلود مو و کرم خوشهخوار انگور. کرم خوشهخوار انگور یکی از مهمترین آفات انگور بهحساب میآید. این آفت دارای ۴ نسل بوده و با تغذیه از خوشه گل، غوره و میوه رسیده به محصول انگور خسارت زیادی وارد میکند. خسارت این آفت به انگورهایی که میوه متراکم دارند (مانند انگور یاقوتی) بیشتر است. برای مبارزه با این آفت و کاستن از خسارت آن، میتوان از روشهای مبارزه شیمیایی، یخ آب زمستانه، هرس سالانه، سوزاندن علفهای هرز باغ و استفاده از ارقام مقاوم استفاده کرد.
بیماریهای انگور
برخی از بیماریهای مهم درختان در باغ انگور عبارتند از: سفیدک سطحی یا حقیقی مو، سفیدک داخلی یا دروغین مو، سرطان ریشه و ساقه مو، آنتراکنوز مو، لکه زیتونی برگ مو، پوسیدگی خاکستری مو و برگ بادبزنی مو.
شایعترین بیماری در باغات انگور سفیدک سطحی یا حقیقی مو است که لکههای سفید و آردی روی برگ ظاهر میشود. این بیماری قارچی روی غورهها را نیز بهصورت پودر سفید رنگی میپوشاند و سبب میشود حبهها ترش و نارس باقی بمانند. در حبههایی که رسیدهتر هستند قسمتی از پوست هسته که آلوده به بیماری است رشد نمیکند ولی چون قسمت سالم حبه به رشد خود ادامه میدهد میوه ترک میخورد و دانه آن پدیدار میشود. بهترین راه مبارزه با این بیماری استفاده از گل گوگرد یا گوگرد قابل حل در آب مانند لوزان به نسبت ۴ در هزار است. گل گوگرد در ۳ نوبت شامل مرحله ابتدای رشد، زمان گلدهی و مرحله غوره بر روی گیاه پاشیده میشود. در مناطق با آب و هوای خشک که احتمال گیاه سوزی در اثر مصرف گوگرد وجود دارد میتوان از قارچ کش کاراتان به نسبت ۱ در هزار با این بیماری مبارزه کرد.
برداشت انگور
زمان برداشت انگور بسته به شرایط آب و هوایی، رقم انگور و عملیات باغی متفاوت است. بخشی از محصول باغ انگور در زمان غوره جهت تهیه آب غوره برداشت میگردد. جهت مصرف تازهخوری، میوه انگور باید در زمان مناسب برداشت گردد. چنانچه میوه به صورت ترش برداشت شود بعد از برداشت به همان صورت ترش باقی خواهد ماند و نخواهد رسید. نشانههای رسیدن محصول انگور عبارتند از: نسبت قند به اسید حبه، تغییر رنگ میوه، مقدار ترشی، طعم و قند میوه و تغییر رنگ چوب یا محور خوشه از سبز به زرد کهربایی. نسبت متعادل قند به اسید در انگورهای تازه خوری ۲۵ به ۱ و در انگورهایی که برای تولید کشمش به کار میرود ۳۵ به ۱ است. امروزه علاوه بر روش دستی از روشهای مکانیزه نیز جهت برداشت انگور استفاده میشود.