درخت انجیر, شناخت و باغداری

با توجه به قرارگیری مقاله « انجیر از شناخت تا باغداری » در آرشیو قبلی مقالات سایت و تغییر آدرس جدید مقالات، و به منظور جلوگیری از عدم دسترسی به مقاله مذکور در لینک‌های قبلی و نیز جستجوهای اینترنتی، تصمیم گرفتیم مطلب مذکور را با تیتر « درخت انجیر, شناخت و باغداری » در آرشیو جدید مقالات قرار دهیم تا امکان دستیابی به آن در پیگیری پیوندهای سایت نیز وجود داشته باشد.

انجیر خشک ثمره درختی است از خانواده توت و خزان کننده با برگ‌های پنجه‌ای که در مقابل سرمای شدید مقاوم نبوده و در آب و هوای معتدله و نیمه‌گرم کشت می‌شود. طول عمر درخت انجیر تا سیصد سال ذکر شده و در صورت وجود شرایط مناسب، بلندای آن به شش متر و حتی بیشتر نیز می‌رسد. انجیر خشک، دارای ارزش بالای غذایی و طبی بوده و با داشتن قند زیاد، منبع مناسب پتاسیم، منیزیم، کلسیم و فسفر و سرشار از ویتامین‌های A، B و C و نیز منبع غنی فیبر غذایی است. این میوه بهشتی مقوی و نیروبخش بوده و بهترین ماده غذایی در بهبود افرادی است که به دلیل بیماری طولانی دچار ضعف بنیه شده‌اند. میوه انجیر در جلوگیری و رفع یبوست موثر بوده و در بهبود بیماری‌های بواسیر، نقرس و قولنج بسیار موثر است. به دلیل عدم وجود سدیم و چربی در انجیر خشک و نیز املاح بیشتر آن از سایر میوه‌ها، در رژیم‌های غذایی کم‌چرب، کم‌سدیم، پر فیبر، دیابتی و کاهش وزن مورد استفاده قرار می‌گیرد. میوه انجیر به‌صورت تر و تازه، انجیر خشک، کمپوت، مربا و … مصرف می‌شود.

درخت انجیر هم‌اکنون در تمامی قاره‌ها به منظور مصرف داخلی و یا به عنوان یک محصول صادراتی کشت و پرورش داده می‌شود. بیشترین سطح زیر کشت انجیر در نواحی حوزه مدیترانه، دریای سرخ و خلیج فارس می‌باشد و خارج از نواحی ذکر شده، تنها در آمریکا انجیر به‌صورت چشمگیر پرورش داده می‌شود. این در حالی است که این کشور حدود ۳۷ درصد مصرف داخلی خود را از طریق واردات تامین می‌کند. مهمترین کشورهای تولید کننده انجیر خشک ترکیه، مصر، اسپانیا، پرتغال و ایران می‌باشند. در ایران نیز استان فارس از نظر سطح زیر کشت و میزان تولید انجیر خشک، با فاصله قابل توجه در مقام نخست قرار دارد.

اصل و قدمت درخت انجیر

موطن اصلی درخت انجیر، تمدن قدیم یا همان آسیای غربی و کشورهای اطراف مدیترانه است و در ایران نیز از روستای سمنگان نام برده شده است. درخت انجیر بویژه نوع خودرو یا کوهستانی آن که به انجیر کوهی معروف است بسیار قدیمی است. نکته بسیار جالب در مورد انجیر این که به عقیده باستان‌شناسان، نخستین محصول زراعی بشر در ۱۱ هزار و ۴۰۰ سال پیش می‌باشد. از این رو نخستین میوه پرورش یافته دست انسان بوده و هزار سال قبل از زراعت گندم، جو و بنشن در خاورمیانه کشت می‌شده است. آثار این درخت در آخر دوران دوم زمین‌شناسی (کرتاسه) دیده شده و در دوران چهارم در اطراف دریای مدیترانه مورد کشت قرار گرفته است. گفته می‌شود که کشت انجیر، از ۲۸۰۰ تا ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در مصر باستان مرسوم بوده است.

درخت انجیر در یونان باستان هم از منظر خوراکی و هم از منظر دارویی ارزشمند بوده و به عنوان یک منبع غذایی برای فصل زمستان مد نظر بوده است. یونانیان قدیم نوع اصلاح شده این درخت را تحت نام انجیر آتیک (Attic) می‌شناخته‌اند. رومیان نیز این درخت را با اعتقادات مذهبی خود درآمیخته آنرا نشانه سعادت، پیشرفت و ترقی روز افزون می‌دانسته‌اند. میوه انجیر یکــــی از قدیمی‌ترین میوه‌ها در اسپانیا است. اعراب پس از حمله و فتح کشور پرتقال، درخت انجیر را به آنجا برده‌اند. یهودیان قدیم نیز درخت انجیر را می‌شناخته‌اند و از نوع انجیر فیکوس سیکوروس در تورات یاد شده است. در کتاب مقدس انجیل نیز از انجیر، فراوان نام برده شده و به عنوان یکی از میوه‌های بهشتی قلمداد گردیده است. در قرآن کریم نیز خداوند به انجیر قسم یاد نموده و سوره‌ای به نام این میوه نام‌گذاری شده است.

گیاه‌شناسی درخت انجیر

درخت انجیر دارای برگ‌های پهن و پنجه‌ای با ظاهر ناصاف و خشن و منقسم به ۳ تا ۵ تقسیم عمیق می‌باشد. قسمتی که به عنوان میوه انجیر شناخته شده و مورد تغذیه قرار می‌گیرد، در حقیقت میوه نبوده بلکه زائده گلابی شکلی است که گل‌های انجیر به تعداد زیاد در داخل آن قرار گرفته و مواد قندی در این زائده جمع می‌شود. در بخش‌های مختلف درخت انجیر، شیرابه فراوان شیری رنگ با طعم تند و سوزاننده جریان دارد. گل‌های این درخت مشتمل بر دو نوع نر و ماده و واقع در جدار داخلی گل‌آذین گلابی شکل است. قسمت فوقانی محفظه گلابی شکل، دارای سوراخ کوچکی است که گل‌های نر در ورودی آن و در زیر فلس‌های ریز جای دارد. گل‌های ماده گل‌آذین، در قسمت داخلی محفظه گلابی شکل جای گرفته و از آمیزش آن‌ها میوه‌های فراوان ریزی در درون بخش گوشتی نهنج تشکیل می‌شود. عمل آمیزش توسط حشره بسیار کوچکی به طول ۲ تا ۳ میلی‌متر به نام «بلاستوفاگا» صورت می‌گیرد. این حشره که تخمک‌گذاری آن در گل‌های ماده انجام می‌گیرد، دانه‌های گرده را از گل‌های نر به گل‌های ماده منتقل می‌کند و با این عمل گل‌های ماده تبدیل به میوه‌های کوچکی می‌شوند که با پایه‌های گوشتی به دیواره نهنج چسبیده‌اند. طی رسیدن میوه، نهنج گل‌آذین که ظاهر گلابی شکل دارد تدریجاً گوشت‌دار و دارای اندوخته‌های فراوان مواد قندی و غیره می‌شود. با توجه به اینکه در میوه حاصله مجموعه‌ای از میوه‌های کوچک خشک در سطح داخلی یک نهنج آب‌دار و گوشتی قرار گرفته، از نظر گیاه‌شناسی، انجیر به عنوان میوه مرکب شناخته می‌شود.

از نظر تقسیم‌بندی، درخت انجیر دو دسته غیر خوراکی و خوارکی را شامل می‌شود. نوع غیر خوراکی در واقع درخت نر بوده که به‌نام «بر» معروف است و زمستانه، بهاره و تابستانه دارد و از نوع بهاره آن برای گرده افشانی یا به‌اصطلاح «بردهی» انجیر خوراکی استفاده می‌شود. نوع خوراکی انجیر، در طول سال ممکن است یک یا دو مرحله تولید محصول داشته باشد. اگر تنها یک مرحله محصول تولید کند، در تابستان میوه می‌دهد و اگر دو مرحله تولید محصول داشته باشد، مرحله نخست در بهار یا اوایل تابستان و مرحله دوم که محصول اصلی درخت می‌باشد در اواخر تابستان می‌رسد. با توجه به تولید میوه در سال و نیاز یا عدم نیاز به گرده‌افشانی جهت ماندن میوه بر روی درخت، نوع خوراکی انجیر به سه دسته معمولی، ازمیر و سان‌پدرو تقسیم می‌شود. نوع معمولی همان انجیرهای سیاه موجود در بازار بوده که نیازی به گرده‌افشانی ندارد. انجیر ازمیر مهمترین نوع اقتصادی بوده و به ارقام مختلف از جمله سیاه، سبز، شاه انجیر و کشکی تقسیم می‌شود. عمده انجیرهای تولیدی در ایران، گونه سبز نوع ازمیر می‌باشد. نوع سان‌پدرو نیز دو مرحله تولید محصول دارد که مرحله اول آن مهمتر بوده و برخلاف مرحله دوم به گرده‌افشانی نیاز ندارد.

                                                                           لینک متن کامل مقاله مربوط به شناخت و باغداری انجیر

فروش مستقیم و بدون واسطه انجیر خشک

ارسال پستی سفارشات به تمام نقاط کشور

فروش ویژه زعفران دسته و زعفران سرگل ممتاز

زعفران ممتاز قائنات را با بهترین قیمت بخرید